Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Το φυτό του μήνα

Colchicum atticum Spruner

Το Colchicum atticum Spruner σαν γιορτινό στολίδι, έρχεται να φωτίσει το χειμερινό τοπίο, ανθίζοντας από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Φεβρουάριο. Μικροσκοπικό γεώφυτο, τα λευκά ή ιώδη άνθη του εξέχουν μόλις λίγα εκατοστά πάνω από το έδαφος, ανάμεσα στα φύλλα που εμφανίζονται ταυτόχρονα κατά την άνθιση. Παρότι ακριβοθώρητο, είναι είδος ολιγαρκές, εμφανιζόμενο σε ανοιχτές πετρώδεις θέσεις ανάμεσα σε φρύγανα, μέσα σε αραιά πευκοδάση, ακόμη και σε ελαιώνες. Οι κάτοικοι των Αθηνών μπορούν να το βρουν ακόμη και στο λόφο του Λυκαβηττού, στο κέντρο της πόλης.

Spiranthes spiralis (L.) Chevall.

Το είδος Spiranthes spiralis είναι μια ορχιδέα, που σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες ορχιδέες  της χώρας μας, που ανθίζουν την Άνοιξη, αυτή ανθίζει το Φθινόπωρο (Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο). Έχει πάρει το όνομά της από τη σπειροειδή διάταξη που έχουν τα άνθη της. Το ανθοφόρο στέλεχος φύεται ακριβώς δίπλα σε ένα ρόδακα, η ζωή του οποίου διαρκεί για μια βλαστητική περίοδο και μετά ξεραίνεται. Από τη βάση του ξεραμένου ρόδακα βλαστάνει το ανθοφόρο στέλεχος το οποίο φέρει έως και 30 μικρά λευκοπράσινα άνθη.

Silene orphanidis Boiss.

Το είδος Silene orphanidis Boiss. είναι ένα σπάνιο τοπικό ενδημικό που απαντάται μόνο σε θέσεις γύρω από την κορυφή του όρους Άθως και σε υψόμετρο που κυμαίνεται από τα 1700 έως τα 2000 μ. Φύεται σε βραχώδεις πλαγιές και σχισμές ασβεστολιθικών βράχων σε ημι-σκιασμένες θέσεις, κοντά και πάνω από τα δασοόρια, με πολύ μικρό πληθυσμό που αποτελείται από 60 έως 100 άτομα.

Crocus cancellatus Herb. subsp. mazziaricus (Herb.) B. Mathew

Ο Crocus cancellatus subsp. mazziaricus είναι ένα γεώφυτο με εξάπλωση σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, με εξαίρεση την Κρήτη και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, τα Βαλκάνια και τη Βορειοδυτική Τουρκία. Πρόκειται για τον πρώτο κρόκο που ανθίζει το φθινόπωρο με περίοδο άνθισης από το Σεπτέμβριο εώς και το Νοέμβριο. Το είδος αυτό απαντάται από το επίπεδο της θάλασσας και έως τα 1500 μέτρα ενώ εντοπίζεται σε φρύγανα, πετρώδεις τοποθεσίες, θαμνώνες και ξέφωτα δασών.

Origanum microphyllum (Benth.) Vogel

Το είδος Origanum microphyllum είναι ένας πολυετής αρωματικός θάμνος, ενδημικό της Κρήτης, γνωστό στους ντόπιους με τα κοινά ονόματα «ματζουράνα» και «αντωναίδα» (στην Ανατολική Κρήτη). Εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή των ορεινών όγκων των Λευκών Ορέων και της Δίκτης, σε μεγάλο υψομετρικό εύρος, από σχεδόν το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και τα 1800 m. Ο συνήθης βιότοπός της είναι ανοιχτές πετρώδεις και βραχώδεις θέσεις, αλλά και φρύγανα και ανοίγματα δασών.

Teucrium montbretii Benth.

Φυτό πολυετές με ξυλώδη και στρεβλή βάση, φύλλα ωοειδή έως σχεδόν κυκλικά που καλύπτονται από λευκές τρίχες και στις δύο επιφάνειές τους, και ανθοφόρους βλαστούς λεπτούς και εύθραστους, με μήκος έως 15 εκατοστά. Τα άνθη σχηματίζουν πυκνούς και στενούς στάχυς. Στεφάνη με χρώμα που ποικίλει από ανοιχτό έως σκούρο ρόδινο ή πορφυρό. Πρόκειται για πολύμορφο είδος καθώς διακρίνονται συνολικά 5 υποείδη του.

Lilium albanicum Griseb.

Το Lilium albanicum είναι ένας από τους 5 εκπροσώπους του γένους Lilium στην Ελλάδα και ένα από τα δύο ελληνικά είδη με κίτρινα άνθη. Η εξάπλωσή του εντός συνόρων περιλαμβάνει την Πίνδο και βουνά της βόρειας Ελλάδας, ενώ εκτός Ελλάδας έχει εντοπιστεί στην Αλβανία, τη Βουλγαρία και την πρώην Γιουγκοσλαβία. Το εντυπωσιακό αυτό φυτό στολίζει λιβάδια και ανοίγματα δασών σε μεγάλα υψόμετρα, συνήθως μεγαλύτερα των 1450 μ., ενώ μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 2200 μ. Βρίσκεται σε ανθοφορία κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.

Helichrysum heldreichii Boiss.

Το Helichrysum heldreichii είναι ένα τοπικό ενδημικό είδος της Κρήτης και απαντά μόνο σε σε κάθετα ασβεστολιθικά βράχια σε δύο φαράγγια του Ν. Χανίων, στο φαράγγι της Σαμαριάς και στο φαράγγι της Αράδαινας. Ο πληθυσμός του είδος αριθμεί συνολικά λιγότερα από 2.000 άτομα. Ανθίζει από τον Μάιο έως τον Ιούνιο.

Ebenus cretica L.

Πολυδιακλαδιζόμενο χαμαίφυτο, μέγιστου ύψους 100 cm, με περιττώς πτεροειδή φύλλα, καλυμμένα από γκρίζου χρώματος τρίχωση. Τα άνθη εμφανίζονται σε πυκνούς βότρυς από τον Απρίλιο έως τις αρχές Ιουνίου, αναλόγως της θέσης και του υψομέτρου. Είναι ενδημικό της Κρήτης, κοινότατο σε κάποιες περιοχές, όπου σχηματίζει μεγάλους πληθυσμούς. Φύεται σε πετρώδεις, ασβεστολιθικές πλαγιές με φρύγανα, ακόμα και σε άκρες δρόμων, σε υψόμετρα έως και τα 1100 m. Μια πρόσφατη αναφορά του από το νησί της Ρόδου φαίνεται να αφορά τυχαία εισαγωγή.

Arum purpureospathum P. C. Boyce

Το είδος Arum purpureospathum είναι ενδημικό της φυτογεωγραφικής περιοχής Κρήτης – Καρπάθου, γνωστό από λίγες θέσεις στα νότια του Νομού Χανίων (περιοχή Σφακίων) και την Κάρπαθο. Ο locus classicus του είδους είναι ο οικισμός της Παλαιάς Αγίας Ρουμέλης, στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, όπου τα φυτά αναπτύσσονται σε πετρώδεις θέσεις, αλλά και σε χαλάσματα παλιών πέτρινων κτιρίων και ξερολιθιές.