Γιώργος Πουλής
Η Platanthera chlorantha είναι μία ορχιδέα με ψηλό, ρωμαλέο στέλεχος, στο οποίο αναπτύσσονται τα μικρά λεπτεπίλεπτα λευκοπράσινα άνθη με το χαρακτηριστικό μακρύ σπιρούνι τους. Εμφανίζεται σε δάση, θαμνώνες και λιβάδια, ανθίζοντας από τον Μάιο έως τον Αύγουστο. Η κατανομή της περιλαμβάνει ολόκληρη σχεδόν την Ευρωπαϊκή ήπειρο, τη Μέση Ανατολή, τις χώρες του Καυκάσου, με τα προς Ανατολή όρια της εξάπλωσής της να φτάνουν μέχρι το Ιράν. Στην Ελλάδα εμφανίζεται σε όλες τις χλωριδικές περιοχές πλην των Κυκλάδων και της Κρήτης, από το υψόμετρο των 800 m και πάνω.
Η Centaurea vlachorum Hartvig περιγράφηκε μόλις το 1981 από τα βουνά Μηλιά και Αυτιά και αρχικά θεωρήθηκε ενδημικό είδος της Βόρειας Πίνδου, αλλά προσφάτως εντοπίστηκε σε βουνά της Αλβανίας, καθιστώντας την πλέον Βαλκανικό ενδημικό.
Αν και το γένος Centaurea εμφανίζεται με τριψήφιο αριθμό αντιπροσώπων στον ελλαδικό χώρο, η C. vlachorum ξεχωρίζει αρκετά εύκολα με έναν αριθμό μορφολογικών χαρακτήρων, όπως το σχήμα των φύλλων, το τρίχωμα, αλλά και ο διογκωμένος βλαστός ακριβώς κάτω από την ταξιανθία.
Η Paeonia mascula subsp. hellenica είναι ένα ρωμαλέο, πολυετές φυτό, με βλαστό που φτάνει σε ύψος τα 60 εκ. Τα εντυπωσιακά, συνήθως λευκά, κυπελλόμορφα λουλούδια της, που μπορεί να φτάσουν σε διάμετρο τα 13 εκ., είναι ένα ζωντανό μάθημα ανθικής μορφολογίας, καθώς μπορεί κανείς να διακρίνει μακροσκοπικά, τα επιμέρους ευμεγέθη ανθικά τμήματα, όπως οι πολυάριθμοι στήμονες με τους κίτρινους ανθήρες και τα εριώδη καρπόφυλλα με την κόκκινη, ελικοειδή στιγματική περιοχή. Η περίοδος άνθισης κρατά από τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο.
Το Colchicum atticum Spruner σαν γιορτινό στολίδι, έρχεται να φωτίσει το χειμερινό τοπίο, ανθίζοντας από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Φεβρουάριο. Μικροσκοπικό γεώφυτο, τα λευκά ή ιώδη άνθη του εξέχουν μόλις λίγα εκατοστά πάνω από το έδαφος, ανάμεσα στα φύλλα που εμφανίζονται ταυτόχρονα κατά την άνθιση. Παρότι ακριβοθώρητο, είναι είδος ολιγαρκές, εμφανιζόμενο σε ανοιχτές πετρώδεις θέσεις ανάμεσα σε φρύγανα, μέσα σε αραιά πευκοδάση, ακόμη και σε ελαιώνες. Οι κάτοικοι των Αθηνών μπορούν να το βρουν ακόμη και στο λόφο του Λυκαβηττού, στο κέντρο της πόλης.
Το Colchicum chimonanthum K. Perss. όπως όλα τα κολχικά είναι ένα γεώφυτο με άνθη που ξεπροβάλλουν λίγα εκατοστά πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ανθίζει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, από τον Δεκέμβριο έως και τον Φεβρουάριο. Τα τέπαλά του είναι λευκά ή μπορεί να έχουν μια απαλή ρόδινη-ιώδη απόχρωση. Ανάμεσά τους, ξεπροβάλλουν οι στήμονες με τη χαρακτηριστική χρυσοκίτρινη βάση. Φύεται σε πλαγιές με χαμηλή ποώδη βλάστηση και αραιούς θαμνώνες.
Το Nymphoides peltata (S. G. Gmel.) Kuntze είναι ένα υδρόβιο μακρόφυτο, το οποίο ριζοβολεί στον πυθμένα λιμνών, βάλτων, αλλά και ποταμών με μικρή ταχύτητας ροής. Τα μακριά εύκαμπτα στελέχη του, επιτρέπουν στα στρογγυλά-καρδιόσχημα φύλλα με τις κυματιστές παρυφές να απλώνονται στην επιφάνεια του νερού και τα άνθη του με τα κίτρινα πέταλα να ξεπροβάλλουν μερικά εκατοστά πάνω από αυτό. Είναι ένα Ευρασιατικό είδος που στην Ελλάδα εμφανίζεται σε υδάτινα σώματα σε Βόρεια και Νότια Πίνδο, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Βόρεια και Ανατολική Βόρεια Ελλάδα.
Το είδος Pinus peuce (βαλκανική ή πενταβέλονη πεύκη) είναι ένα ενδημικό είδος πεύκης της Νότιας Βαλκανικής χερσονήσου. Εκτός από την Ελλάδα, απαντά σε Νότια Σερβία, Μαυροβουνιο, Αλβανία, ΠΓΔΜ και Βουλγαρία, όπου σχηματίζει αμιγείς ή μικτές συστάδες με άλλα κωνοφόρα και πλατύφυλλα είδη. Στη χώρα μας συναντά το νοτιότερο σημείο της εξάπλωσής του, εμφανιζόμενο σε μεμονωμένες θέσεις των βορείων συνόρων σε Μακεδονία και Θράκη.