Το φυτό του μήνα

To Allium gomphrenoides είναι ένα ελκυστικό βολβόφυτο που ανθίζει Απρίλιο με αρχές Ιουνίου. Αποτελεί και αυτό ένα από τα ενδημικά είδη της χώρας μας αφού φύεται αποκλειστικά στη Νοτιοανατολική Πελοπόννησο, τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα καθώς και σε κάποια μικρότερα νησάκια της περιοχής των Κυθήρων. Είναι ένα σχετικά ευδιάκριτο είδος που φτάνει τα 25 εκατοστά και σχηματίζει μια πυκνή ταξιανθία με ροζ έως πορφυρά άνθη. Το συναντάμε από το επίπεδο της θάλασσας ως τα 460 μέτρα σε βραχώδεις θέσεις και φρύγανα.

Η Centaurea atropurpurea είναι σπάνιο, μη κινδυνεύον ενδημικό φυτό των Κυκλάδων και έχει βρεθεί στα νησιά Αμοργό, Ηρακλειά, Κέρο, Μύκονο και Νάξο. Φύεται σε σχισμές απόκρημνων ασβεστολιθικών βράχων σε υψόμετρα 80-700 m. Συνήθως εμφανίζεται σε περιοχές με ΝΑ ως ΝΔ προσανατολισμό. Ανθίζει κυρίως τον Μάιο.

Το πιο ακριβοθώρητο από τα τρία υποείδη του είδους Fritillaria thessala, η ενδημική F. thessala subsp. reiseri, απαντά αποκλειστικά στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Φύεται σε βραχώδεις θέσεις, ανάμεσα σε μικρούς θάμνους ή φρύγανα, σε χαμηλά υψόμετρα, από το επίπεδο της θάλασσας έως τα 400 μ. Η ανθοφορία της ξεκινά γύρω στα τέλη Μαρτίου και επεκτείνεται μέχρι τον Απρίλιο. Η όμορφη αυτή φριτιλλάρια συμπεριλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων του 1995 με τον χαρακτηρισμό «Τρωτό».

H Fritillaria euboeica είναι ενδημικό είδος με εξάπλωση στην Εύβοια και πιθανώς και στη χερσόνησο του Άθω (η παλαιότερη αναφορά δεν έχει επιβεβαιωθεί πρόσφατα). Ανθίζει από τα τέλη Φεβρουαρίου έως τα τέλη Απριλίου (ανάλογα με το υψόμετρο). Φύεται σε ασβεστολιθικά εδάφη αλλά και σε οφιόλιθους από τα 100 έως τα 1700 m σε πετρώδη ανοίγματα δασών και θαμνώνων ή και κάτω από τους θάμνους ενώ ένας πληθυσμός βρέθηκε σε ακαλλιέργητο ελαιώνα. Διαχωρίζεται από τις φριτιλλάριες του ανατολικού Αιγαίου με κίτρινα άνθη λόγω του ότι έχει διηρημένο και λείο στύλο.

Η Fritillaria obliqua είναι γεώφυτο, ενδημικό στη Νότια Ελλάδα. Είναι απειλούμενο είδος (Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων της Ελλάδας, IUCN) και προστατεύεται από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, τη Σύμβαση της Βέρνης και το ΠΔ 67/1981. Έχει δύο υποείδη. Το τυπικό υποείδος απαντά στην Αττική και την Εύβοια και ανθίζει Φεβρουάριο και Μάρτιο. Το υποείδος tuntasia απαντά στις Κυκλάδες (Κύθνο, Σέριφο, Γυάρο) και ανθίζει Μάρτιο και Απρίλιο. Σχηματίζει σποραδικούς πληθυσμούς στους Μεσογειακούς θαμνώνες και φαίνεται ότι παλαιότερα είχε σχεδόν συνεχή εξάπλωση, τουλάχιστον στην Αττική.

Το Androcymbium rechingeri φύεται σε μικρές περιοχές στις παραλίες της Δυτικής Κρήτης (Νησίδα Ήμερη Γραμβούσα, Φαλάσσαρνα, Ελαφονήσι). Είναι μικρό βολβώδες πολυετές φυτό, ύψους μόνο μέχρι 7 cm, σπάνια 10 cm, και τα φύλλα του έχουν μήκος μέχρι 15 cm. Ανθίζει από τον Δεκέμβριο έως τον Φεβρουάριο. Κάθε φυτό έχει περισσότερα από 4 άνθη, τα οποία είναι λευκά και συνήθως με επιμήκεις μωβ λεπτές ρίγες. Τα σπέρματα ωριμάζουν μέσα στις κάψες και τα υπέργεια μέρη του φυτού ξεραίνονται τέλη Μαΐου προς αρχές Ιουνίου. Προστατεύεται από το Π.Δ.

Ο Galanthus ikariae είναι ένα γεώφυτο που ανθίζει τον χειμώνα (Ιανουάριος - Φεβρουάριος) και εντυπωσιάζει τον περιηγητή με τα πάλλευκα άνθη του. Αναπτύσσεται σε δροσερές και σκιερές θέσεις ανάμεσα σε ασβεστολιθικούς βράχους ή στη βάση δένδρων και θάμνων, συχνά κάτω από συστάδες σφενδαμιών (Acer sempervirens) και πουρναριών (Quercus coccifera) και σε υψόμετρο από 450 έως 1000 m. Είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας, γνωστό με βεβαιότητα από τα νησιά Ικαρία, Άνδρο, Νάξο και Σκύρο.

Ο Crocus speciosus subsp. speciosus είναι ένας φθινοπωρινός κρόκος, με σποραδικές εμφανίσεις στον ελλαδικό χώρο. Η παγκόσμια εξάπλωσή του περιλαμβάνει την Κριμαία, τον Καύκασο, περιοχές της Τουρκίας και του Ιράν και την Βαλκανική χερσόνησο. Το δυτικότερο όριο εξάπλωσής του βρίσκεται στην Ελλάδα, όπου σχηματίζει τρεις μικρούς πληθυσμούς, πληρώντας τα κριτήρια της IUCN για την ένταξή του στην κατηγορία «Τρωτό». Συμπεριλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009).

Πρόκειται αναμφίβολα για ένα από τα ωραιότερα είδη της ελληνικής χλωρίδας, με μεγάλα, λευκά και εύοσμα άνθη. Το επιστημονικό του όνομα είναι Pancratium maritimum L., ενώ ο απλός κόσμος το γνωρίζει ως κρίνο ή κρινάκι της θάλασσας. Ζει κυρίως στις αμμώδεις ακτές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας και τα άνθη του μπορεί να τα συναντήσει κανείς από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Τα τελευταία χρόνια οι πληθυσμοί του στην Ελλάδα υποχωρούν σημαντικά, κυρίως λόγω των έντονων τουριστικών και οικιστικών πιέσεων που δέχονται οι βιότοποί του.